Mimarlardan Büyükşehir’e çağrı Planı yeniden gözden geçirin!

Mimarlar Odası Gaziantep Şube Başkanı Hasan Özgür Girişken, düzenlediği basın toplantısıyla Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından 1/100.000 ölçekli olarak hazırlanan Çevre Düzeni Planını sert bir dille eleştirdi. Girişken, yetkilileri planı yeniden gözden geçirmeye davet etti.

TMMOB Mimarlar Odası Gaziantep Şube Başkanı Hasan Özgür Girişken, “Suriyeli mültecilerin varlığını ve kalıcı olma olasılığını yok sayan bir çevre düzeni planı yok hükmündedir” dedi. Plandaki eksiklikleri ve yanlışları kamuoyuna duyuran Başkan Girişken, “Planda Gaziantep’e özgü tarım-sanayi-ticaret dengesini yok edecek, zenginliklerimizi tehdit eden, Gaziantep’i tamamen yaşanılamaz bir kent haline getirecek bir nüfus hedefi belirlenmiştir” ifadelerini kullandı.

ÇEVRE DÜZENİ PLANININ DETAYLARINI KAMUOYU İLE PAYLAŞTI

Mimarlar Odası Yönetim Kurulu üyeleriyle düzenlediği basın toplantısında Büyükşehir Belediyesi tarafından 1/100.000 ölçekli olarak hazırlanan Çevre Düzeni Planının detaylarını kamuoyu ile paylaşan Oda Başkanı Özgür Girişken, şu ifadeleri kullandı: “İmar planları bilindiği üzere kentsel ve kırsal, ihtiyaçlara yanıt verebilmek, sosyo-ekonomik kaynaklarımızı ve çevresel değerlerimizi korur. Gaziantep’te kentleşme politikalarının; çevresel korunmasının stratejik yaklaşımlarının bekler yapıya sahip imar planlarının en tepesinde yer planlamak; her geçen gün yenilenen toplumsal kurallar iyileştirerek yaşam kalitesini arttırmak, gelecek kuşaklara aktarabilmek için yapılırlar. Zenginliklerimizin değerlendirilmesinin ve Gaziantep İI Çevre Düzeni Planı, hiyerarşik bir alandır. 1/100.000 ölçekli olarak hazırlanan bu planda ölçekli imar planlarını yönlendirme işlevini görmektedir.”

YENİ PLANDA NÜFUS TAHMİNİ ABARTILI

Çevre Düzeni Planında mevcut durum analiz edilerek, karmaşık bir değerlendirme süreciyle birlikte kentin gelecekteki yapısının ortaya konulduğunu ifade eden Özgür Girişken, “Kentin gelecekte ne kadar nüfusa sahip olacağı, bu nüfusun içme suyunun nereden temin edileceği, atıklar için depolama alanının nerede ve ne büyüklükte olacağı, ulaşımın nasıl karşılanacağı, eğitim, sağlık gibi alanlarda geliştirilen stratejilerin neler olacağı; yeni konut, ticaret, sanayi alanlarının nerelerde planlanacağı gibi tüm şehri yakından ilgilendiren çok kritik kararlar bu planla alınır.  2011 yılında yürürlüğe giren mevcut Gaziantep İl Çevre Düzeni Planında 2030 yılında Gaziantep nüfusunun kent merkezinde 3 milyon  il genelinde ise 3 milyon 300 bin olmasını öngörülüyordu.  Uzun süredir beklenen ve Pazartesi günü askıdan inen yeni çevre düzeni planında ise 2040 yılında nüfusun Şahinbey ve Şehitkamil ilçelerinden oluşan Gaziantep kent merkezinde 3 milyon 990 bin  il genelinde 4 milyon 450.000 olması öngörülmüş ve plan bu nüfusa göre yapılmıştır” dedi.

PLAN İÇİN CEVAP BEKLEYEN SORULAR

Yeni imar planında istatistikler ve rakamların gerçekçi olmadığını savunan Mimarlar Odası Başkanı Özgür Girişken, “TÜİK verilerine göre 2016 sonunda 1 milyon 975 bin civarında olan Gaziantep nüfusunun 2040 yılında 4 milyon 450 bine ulaşması için nüfus artışının yıllık ortalama yüzde 3.5, şehir merkezinde ise nüfusun 4 milyona ulaşması için yıllık yüzde 3.8 olması gerekmektedir. Türkiye’de nüfusu en hızlı artan kentler sıralamasında en üst sıralarda yer alan Gaziantep’te 2008 yılında yüzde 3.3 olan nüfus artış hızı özellikle 2012 yılından bu yana düzenli olarak yavaşlamış, son olarak 2016 yılında yüzde 2,17 olmuştur. Resmi veriler konusunda yasal otorite olan TÜİK, bu düşüşün süreceğini onaylayarak 2023 yılına gelindiğinde Gaziantep’in nüfus artış hızının yüzde 1,93’e kadar gerileyeceğini öngörmüştür. Gaziantep kent merkezinde ise il geneline göre biraz daha fazla olan nüfus artış hızı 2008 yılında yüzde 3.55 seviyesindeyken 2016 yılında yüzde 2.41’e gerilemiştir.  2016 itibariyle yıllık yüzde 1.3 seviyesinde olan Türkiye geneli nüfus artış hızının düşüş göstermesi beklenmektedir. TÜİK Türkiye nüfus artış hızının 2023’de yüzde 0.86, 2040’da yüzde 0.28 olacağını öngörürken, 2050’den sonra nüfusun azalmaya başlayabileceğini rapor etmiştir. Nüfus artış hızındaki azalmaya ve devlet kurumu TÜİK’in  sunduğu raporlara rağmen, Çevre Düzeni Planında Gaziantep’in Türkiye ortalamasına göre 2-3 kat daha fazla büyüyeceği düşünülmüş.  Gaziantep Türkiye ortalamasının en az üç katı kadar eğitim ve sağlık ödeneği  alabilecek ve zenginlik üretebilecek midir? Gaziantep şu anda kişi başına 23 m2 organize sanayi alanı düşerken iyimser tahminlerle 7 metrekare  aktif yeşil alan düşmektedir. Cevre Düzeni Planı açıklama raporunda 4 milyon 500 bin kişinin  yeşil alan miktarının 20 metrekareye yükseltilmesinin  hedeflendiği söylense de, Metro AVM çevresi  gibi örnekler varken bu hedef gerçekçi midir? Yeterli içme suyu, ulaşım altyapısı katı atık, toplama merkezi alanı temin edilebilecek midir?  Böylesine büyük bir nüfusa rağmen sosyal kültürel değerler ile tarımsal ve çevresel zenginlikler korunabilecek midir?  Ne yazık ki, hayati önem taşıyan bu sorular yanıt bulmamıştır” ifade etti.

2040 YILINDA 1 MİLYON SURİYELİ

Çevre Düzeni Planında yanıt bulmayan önemli bir sorununda Suriyeli mültecilerin olduğunun altını çizen Girişken, şöyle konuştu: “Nüfus öngörülerinde Suriyeli mülteci  nüfusun varlığı  ve kısmen kalıcı olma olasılığının dikkate alındığı bilgisine tek cümleyle yer verilmiştir. Suriyeli mültecilerin varlığını ve kalıcı olma olasılığını yok sayan bir çevre düzeni planı yok hükmünde olacağından, bu yaklaşım kesinlikle doğrudur.  Ancak doğru olmayan, bu hesaba dahil edilen Suriyeli mültecilerin nüfusunun ne kadar olduğu ve ne kadarının kalıcı olacağının öngörüldüğünün belirtilmemesidir. Gaziantep’in 2040 nüfus öngörüsündeki tutarsızlıklar ve gerçekçi görünmeyen hedeflemelerin buradan kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Tarafımızca yapılan değerlendirmelere göre 2040 yılında kent merkezinde en az 1 milyon , il  genelinde ise en az 1 milyon 2 bin civarında Suriye kökenli kent sakini bulunabileceği sonucuna varılmıştır.   Fakat bu kadar büyük bir göçmen nüfusunun kent yaşamına ve toplumumuza nasıl entegre edilebileceğine; eğitim, barınma, sağlık ihtiyaçlarının nasıl karşılanabileceğine dair hiçbir değerlendirme ve strateji yer almamaktadır. Böylesine önemli bir konunun planda hiç yer almaması Çevre Düzeni Planının başarısız olduğu bir başka alandır. Suriyeli misafirlerin tamamının kalıcı olduğu bir senaryoda dahi, 4.450.000 kişilik nüfus öngörüsü gerçekçi görünmemektedir. Bu kadar kısa zamanda bu kadar büyük bir artışın gerçekleşme ihtimali gerçekten varsa, derhal ilgili devlet kurumlarıyla işbirliğine gidilerek önlem alınması gerekmektedir.  Böyle bir nüfus artışının yönetilmesi mümkün olmadığı  gibi; Gaziantep’e özgü tarım-sanayi-ticaret dengesini yok edecek, zenginliklerimizi tehdit eden, Gaziantep’i tamamen yaşanılamaz bir kent haline getirecek bir nüfus hedefi belirlenmiştir. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ni Çevre Düzeni Planını yeniden gözden geçirmeye, Gazianteplileri de kentimizi ve değerlerimizi savunmaya davet ediyoruz.”